Ιντερφερόνη-β και COVID-19
Η ιντερφερόνη β-1a και ιντερφερόνη β-1b είναι από τους πρώτους παράγοντες που πήραν έγκριση για την αντιμετώπιση της πολλαπλής σκλήρυνσης [5]. Ανήκουν στους ανοσορυθμιστικούς παράγοντες. Δρουν επάγοντας άμεσα την έκφραση αντιφλεγμονωδών και ελαττώνοντας την έκφραση προφλεγμονωδών παραγόντων [7]. Ως ανεπιθύμητες ενέργειες, η Ιντερφερόνη-β σπάνια προκαλεί λεμφοπενία, λευκοπενία ή λεμφαδενοπάθεια και δεν έχει συσχετιστεί με ευκαιριακές ή σοβαρές λοιμώξεις [5].
- Καθώς δεν προκαλεί ελάττωση των κυκλοφορούντων λεμφοκυττάρων δεν είναι πιθανό να επιδράσει στην πρώιμη ή όψιμη ανοσολογική απάντηση έναντι του COVID-19 [5] και δεν φαίνεται να επιδράει αρνητικά στη βαρύτητα λοίμωξης από τον ιό [6].
- Επιπλέον, σύμφωνα με πρόσφατη ανοικτή μελέτη φάσης ΙΙ, ενδέχεται να εμφανίζει ευεργετικά αποτελέσματα έναντι του SARS-CoV-2 όταν συνδυάζεται με τους εμπειρικούςκλασικούς αντιιικούς παράγοντες [8].
- Συνεπώς, είναι πιθανώς ασφαλές να συνεχιστεί η αγωγή με ιντερφερόνη-β εν μέσω πανδημίας ακόμα και στους ασθενείς με συνυπάρχουσα λοίμωξη από COVID-19 [5]. Επιπρόσθετα, θεωρείται ασφαλές να γίνει έναρξη αγωγής με ιντερφερόνη-β στους πρωτοδιαγνωσθέντες ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση στη διάρκεια της πανδημίας [5].
- Βασιζόμενοι στις μελέτες για το εμβόλιο της γρίπης, η ιντερφερόνη-β δεν φαίνεται να σχετίζεται με μείωση της ανοσιακής απάντησης έναντι των εμβολίων και πιθανώς να είναι συμβατή με το μελλοντικό απενεργοποιημένο εμβόλιο έναντι του SARS-CoV-2 [9].
- Αν και το προφίλ ασφαλείας του φαρμάκου συγκριτικά με τις άλλες νοσοτροποποιητικές θεραπείες το καθιστά κατάλληλη επιλογή για ασθενείς με ήπια μορφή νόσου εν μέσω της πανδημίας, εν τούτοις δεν θεωρείται η πιο κατάλληλη επιλογή για ασθενείς με υψηλής ενεργότητας νόσο ή με κακούς προγνωστικούς παράγοντες [10].
Το παρόν κείμενο έχει βασιστεί στη διεθνή βιβλιογραφία. Η επιλογή της νοσοτροποποιητικής αγωγής σε κάθε περίπτωση γίνεται από το θεράποντα Νευρολόγο.
Οξική γλατιραμέρη και COVID-19
H οξική γλατιραμέρη είναι συνθετικό πολυπεπτίδιο δομικά ομοιάζον με τη βασική πρωτεΐνη της μυελίνης (στοιχείο του ελύτρου της μυελίνης) [5]. Ανταγωνίζεται τα αντιγόνα της μυελίνηςστη διάρκεια της αλληλεπίδραση των αντιγονοπαρουσιαστικών κυττάρων που φέρουν μόρια του μείζονος συμπλέγματος ιστοσυμβατότητας τύπου 2 (MCH-2), γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα την αναστολή της Τ-κυτταρικής απάντησης εναντίον των στοιχείων της μυελίνης και την επαγωγή των Τ-βοηθητικών κυττάρων να εκκρίνουν αντιφλεγμονώδεις κυτταροκίνες [11].
- Τυπικά δεν έχει συσχετιστεί με πρόκληση ευκαιριακών ή σοβαρών λοιμώξεων [5].Καθώς ο παράγοντας δε φαίνεται να προκαλεί ελάττωση των κυκλοφορούντων λεμφοκυττάρων δεν είναι πιθανό να επιδράσει στην πρώιμη ή όψιμη ανοσολογική απάντηση έναντι του COVID-19 [5] και δεν φαίνεται να επιδράει αρνητικά στη βαρύτητα λοίμωξης από τον ιό [6].
- Συνεπώς, είναι πιθανώς ασφαλές να συνεχιστεί η αγωγή με οξική γλατιραμέρη εν μέσω πανδημίας ακόμα και στους ασθενείς με συνυπάρχουσα λοίμωξη από COVID-19 [5].
- Επιπρόσθετα, όπως και στην περίπτωση της ιντερφερόνης-β, θεωρείται ασφαλές να γίνει έναρξη αγωγής με οξική γλατιραμέρη στους πρωτοδιαγνωσθέντες ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση στη διάρκεια της πανδημίας [5].
- Γενικά, η επίδραση του παράγοντα αυτού στο μελλοντικό απενεργοποιημένο εμβόλιο είναι περιορισμένη και θεωρείται πιο ασφαλές συγκριτικά με τις νοσοτροποποιητικές αγωγές που προκαλούν πτώση των κυτταρικών σειρών.
- Όπως και με την ιντερφερόνη-β, το προφίλ ασφαλείας του φαρμάκου συγκριτικά με τις άλλες νοσοτροποποιητικές θεραπείες το καθιστά κατάλληλη επιλογή για ασθενείς με ήπια μορφή νόσου εν μέσω της πανδημίας [12].
Το παρόν κείμενο έχει βασιστεί στη διεθνή βιβλιογραφία. Η επιλογή της νοσοτροποποιητικής αγωγής σε κάθε περίπτωση γίνεται από το θεράποντα Νευρολόγο.
Βιβλιογραφία
5. Multiple Sclerosis Disease‑Modifying Therapy and the COVID‑19 Pandemic: Implications on the Risk of Infection and Future Vaccination, C. Zheng et al.,CNS Drugs. 2020 Sep;34(9):879-896, doi: 10.1007/s40263-020-00756-y
6. Global COVID-19 advice for people with MS, MS International Federation
7. Kieseier BC. The mechanism of action of interferon-β in relapsing multiple sclerosis. CNS Drugs. 2011;25(6):491–502
8. Hung IF, Lung KC, Tso EY, et al. Triple combination of interferon beta-1b, lopinavir–ritonavir, and ribavirin in the treatment of patients admitted to hospital with COVID-19: an open-label, randomised, phase 2 trial. Lancet. 2020;395(10238):1695–704. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)31042-4
9. Schwid SR, Decker MD, Lopez-Bresnahan M, Rebif-Infuenza Vaccine Study Investigators. Immune response to infuenza vaccine is maintained in patients with multiple sclerosis receiving interferon beta-1a. Neurology. 2005;65(12):1964–6
10. Hauser SL, Bar-Or A, Comi G, et al. Ocrelizumab versus interferon beta-1a in relapsing multiple sclerosis. N Engl J Med. 2017;376(3):221–34
11. Cross AH, Naismith RT. Established and novel diseasemodifying treatments in multiple sclerosis. J InternMed. 2014;275(4):350–63
12. Fox RJ, Miller DH, Phillips JT, et al. Placebo controlled, phase 3 study of oral BG-12 or glatiramer in multiple sclerosis. N Engl J Med. 2012;367:1087–97