Φυσιοθεραπεία στη πρωτοπαθώς προϊούσα πολλαπλή σκλήρυνση

Posted on by mscenteradmin

ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ

ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΠΑΘΩΣ ΠΡΟΪΟΥΣΑ ΜΟΡΦΗ ΤΗΣ

Σκλήρυνση κατά πλάκας ή αλλιώς πολλαπλή σκλήρυνση. Πολλές φορές έτυχε να ακούσετε ή να διαβάσετε τον ορισμό της:

Ένα χρόνιο νευρολογικό νόσημα το οποίο ανήκει στην κατηγορία των αυτοάνοσων-φλεγμονώδων νοσημάτων. Αυτό σημαίνει ότι το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου επιτίθεται εναντίον του ΚΝΣ (εγκέφαλος και νωτιαίος μυελός). Η επίθεση αυτή έχει σαν αποτέλεσμα την καταστροφή της μυελίνης (απομυελίνωση), του προστατευτικού δηλαδή περιτυλίγματος των νεύρων. Ανάλογα με την ένταση και τα σημεία της βλάβης στο ΚΝΣ έχουμε και τη βαρύτητα των συμπτωμάτων. Η διάγνωση της πολλαπλής σκλήρυνσης βασίζεται στην εκτίμηση του κλινικοεργαστηριακού ελέγχου, ο οποίος αποτελείται από τα κομμάτια ενός παζλ εξετάσεων τα οποία ο ειδικός νευρολόγος καλείται να συνθέσει ώστε να δώσει με ασφάλεια τη διάγνωση της πολλαπλής σκλήρυνσης. Το παζλ αυτών των εξετάσεων είναι: 1) Ιστορικό ασθενούς – Κλινική εξέταση

2) Απεικόνιση με Μαγνητική τομογραφία (εγκεφάλου και ΑΜΣΣ και ΘΜΣΣ) όταν το επιβάλει η κλινική συμπτωματολογία 3) ΟΝΠ, 4) Προκλητά δυναμικά, 5) AntiAq και anti–MOG εάν υπάρχει κλινική υποψία απομυελινωτικής νόσου.

Έχοντας λοιπόν όλα αυτά τα στοιχεία ο γιατρός στα χέρια του καλείται να απαντήσει αν ο ασθενής μπορεί να τεκμηριώσει τη διάγνωση της πολλαπλής σκλήρυνσης ή κάποιου άλλου απομυελινωτικού νοσήματος. Πάντοτε σημαντικό στα πλαίσια της διάγνωσης είναι η διαπίστωση από την πλευρά του γιατρού της περίπτωσης της συννοσηρότητας οπότε και να δώσει τις σωστές κατευθύνσεις στον ασθενή. Οι μορφές της πολλαπλής σκλήρυνσης παραδοσιακά είναι οι εξής:

  1. Υποτροπιάζουσα μορφή (είναι η μορφή με επεισόδια υποτροπής-ύφεσης)

  2. Δευτεροπαθώς προϊούσα μορφή

  3. Πρωτοπαθώς προϊούσα μορφή

Πρόσφατα έχει γίνει νέα ταξινόμηση που βασίζεται στην ενεργότητα και στην προοδευτικότητα της νόσου.

Ας δούμε λοιπόν την περίπτωση που ο ασθενής διαγνώστηκε με την πρωτοπαθώς προϊούσα μορφή. Η μορφή αυτή είναι εκείνη όπου ο ασθενής δεν εμφανίζει συχνά υποτροπές δηλαδή καινούρια συμπτώματα στην πάροδο του χρόνου αλλά χαρακτηρίζεται από μια προοδευτική επιδείνωση των αρχικών του συμπτωμάτων (π.χ.κινητική επιβάρυνση). Μέχρι πρότινος οι ασθενείς αυτοί δεν είχαν καμιά φαρμακευτική κάλυψη διότι δεν υπήρχε καμιά θεραπεία προστασίας όπως υπάρχει για την υποτροπιάζουσα μορφή. Σήμερα έχει πάρει έγκριση και κυκλοφορεί η φαρμακευτική αγωγή με το μονοκλωνικό αντίσωμα ocrelizumab για την προοδευτική μορφή της νόσου (PPMS). Στη χώρα μας προς το παρόν αυτό το φάρμακο δεν κυκλοφορεί αλλά μπορούν οι ασθενείς να το πάρουν με τη διαδικασία της έγκρισης από τον ΙΦΕΤ. Η μονάδα πολλαπλής σκλήρυνσης της Β’ Νευρολογικής κλινικής είναι ένα από τα κέντρα στα οποία το φάρμακο αυτό άρχισε να χορηγείται. Συνεχίζει, παρά το γεγονός ότι υπάρχει και γι’ αυτούς πια προφυλακτική αγωγή από την προοδευτικότητα της νόσου, κύρια και σημαντική στη ζωή τους θέση να έχει η ενεργητική και παθητική εκγύμναση τους μέσω ενός προγράμματος φυσιοθεραπείας.

Ένα καλό πρόγραμμα φυσικοθεραπείας περιλαμβάνει την εκγύμναση όλων των μυϊκών ομάδων με επισήμανση ιδιαίτερη σε εκείνες που υπολείπονται σημαντικά κινητικά και δυσκολεύουν τον ασθενή. Είναι σημαντικό αυτά τα προγράμματα αποκατάστασης να γίνονται σε συνεργασία με ειδικό φυσικοθεραπευτή τακτικά ο οποίος θα κρίνει κάθε φορά που θα πρέπει να εστιάσει περισσότερο. Η διάθεση όμως του ασθενή να εφαρμόσει και από μόνος του ένα τέτοιο πρόγραμμα βοηθάει στην επίτευξη καλύτερων και πιο σταθερών αποτελεσμάτων. Για τον λόγο αυτό παραθέτουμε ένα ενδεικτικό πρόγραμμα το οποίο μπορεί να εφαρμόσει ένας ασθενής από μόνος του. Το πρόγραμμα αυτό αφορά ασθενείς που μπορούν να είναι περιπατητικοί έστω και με υποστήριξη βακτηρίας ή τετραποδική στήριξη (πι).

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΦΥΣΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

ΥΠΤΙΑ ΘΕΣΗ

Με τη χρήση λάστιχου:

– Βάζουμε το λάστιχο στα πέλματα των ποδιών μας και κρατάμε με τα χέρια μας δημιουργώντας αντίσταση. Πιέζουμε τα πέλματα προς τα κάτω σε πλήρη κίνηση και επαναφέρουμε.

Επαναλαμβάνουμε 20-30 φορές.

– Σταυρώνουμε τα πόδια. Αυτό που είναι από πάνω εμποδίζει το πέλμα του άλλου ποδιού να ανέβει. Επανάληψη 20-30 φορές

-Ανασηκώνουμε τα πόδια εναλλάξ 10-15 φορές το καθένα

– Πλάγια ανοίγματα των ποδιών με τεντωμένα γόνατα εναλλάξ 10-15 φορές το καθένα

– Περιαγωγές ποδοκνημικής

– Μαζεύουμε τα πόδια με τα πέλματα στο κρεβάτι. Ανασηκώνουμε τη λεκάνη. Επανάληψη 10-20 φορές πάνω – κάτω

– Ανασηκώνουμε τη λεκάνη και κρατάμε στη θέση αυτή μετρώντας μέχρι το 10. Επαναλαμβάνουμε 10-15 φορές

– Γυρίζουμε από την ίδια θέση πλάγια τα πόδια μας, π.χ. από την αριστερή πλευρά με το αριστερό χέρι αντίσταση και σπρώχνουμε να επαναφέρουμε στην ύπτια θέση.

Επανάληψη 10-15 φορές από κάθε πλευρά

– Από ύπτια θέση ανασηκώνουμε τον κορμό (ξεκολλάμε την πλάτη) από το κρεβάτι με τεντωμένα χέρια σαν να θέλουμε να πιάσουμε το πόδια μας.

Επανάληψη 10-15 φορές

ΟΡΘΙΑ ΘΕΣΗ

Όλες οι ασκήσεις γίνονται μπροστά σε ένα σταθερό σημείο π.χ. τραπέζι.

Πιάνουμε με τα χέρια μας το τραπέζι. Πίσω μας για ασφάλεια καλό είναι να υπάρχει ένα κάθισμα.

  1. Σηκωνόμαστε στις μύτες – φτέρνες εναλλάξ προσπαθώντας να κάνουμε πλήρως την κίνηση. Επανάληψη 10-20 φορές

  2. Στεκόμαστε στο ένα πόδι και ανοίγουμε πλάγια το άλλο. Επανάληψη 10-20 φορές το κάθε πόδι

  3. Κάνουμε βαθύ κάθισμα μέχρι εκεί που μπορούμε και επανερχόμαστε στην όρθια θέση. Επανάληψη 10-15 φορές

  4. Βάζουμε ένα σκαμνάκι (να έχει ύψος σκαλοπατιού). Βάζουμε το ένα πόδι πάνω και ανασηκώνουμε το άλλο και επαναφορά στο πάτωμα. Επανάληψη 10-15 φορές κάθε πόδι

Εάν υπάρχει δυνατότητα ατόμου που μπορεί να βοηθήσει:

– Καθόμαστε όρθιοι με τα πόδια σε ελαφριά απαγωγή

-Σφίγγουμε κορμό

-Το δεύτερο άτομο κάνει μικρές πιέσεις εναλλάξ θώρακα – πλάτη, δεξιά και αριστερά στους ώμους. Εμείς κρατάμε αντίσταση. Επανάληψη 10 φορές

ΧΕΡΙΑ

Λάστιχα:

– Ανοίγουμε – κλείνουμε τα λάστιχα τεντώνοντας τους αγκώνες μας με τα χέρια σε απαγωγή.

– Ενώνουμε τις παλάμες μας (θέση προσευχής) και πιέζουμε τη μια παλάμη στην άλλη.

– Χρησιμοποιούμε μαλακά μπαλάκια για την εκγύμναση των άκρων χειρών

– Ελαφριά βαράκια (π.χ. ½ λίτρο μπουκάλι νερό) για εκγύμναση.Το κρατάμε με την παλάμη μας και :

α) ανοιγοκλείνουμε τον αγκώνα

β) το ανασηκώνουμε ξεκολλώντας το χέρι από το σώμα και το φέρνουμε στις 90ο.

Επανάληψη 10-15 φορές

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΧΩ

– Κάνω το πρόγραμμα όσο μου επιτρέπει ο οργανισμός μου δηλ.

ΔΕΝ ΚΟΥΡΑΖΟΜΑΙ . Κάνω ενδιάμεσα διαλλείματα ξεκούρασης

– Το καλύτερο αποτέλεσμα έρχεται με καθημερινή επανάληψη του προγράμματος

– Το βάδισμα είναι η καλύτερη συνδυαστική άσκηση

– Το στατικό ποδήλατο είναι μια από τις καλύτερες ασκήσεις

– Το κολύμπι η καλύτερη αερόβια άσκηση

Είναι σημαντικό να γίνει αντιληπτό από όλους τους ασθενείς ότι θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τη νόσο σαν μια νέα συνθήκη ζωής θέτοντας ρεαλιστικούς στόχους, μέσω ενός νέου τρόπου ζωής που θα περιλαμβάνει φυσιοθεραπεία, ενυδάτωση, μεσογειακή τροφή, λήψη βιταμινών Β12, D3 ,αποφυγή καπνίσματος με κύριο στόχο τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής τους.

Επιμέλεια:
Έλενη Γρηγοριάδου
Φυσικοθεραπεύτρια
Κέντρο πολλαπλής σκλήρυνσης ΑΧΕΠΑ